بررسی عناصرداستان در هفت پیکرنظامی و هفت منظرخرجردی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه زبان وادبیات فارسی دانشگاه آزاداسلامی، واحد آزادشهر، ایران

2 مربی دانشگاه علوم پزشکی آبادان، ایران

چکیده

این مقاله به بررسی تفاوت­ها و شباهت­های هفت­پیکر و هفت­منظر می­پردازد. با مراجعه به هفت­پیکر نظامی و هفت­منظر هاتفی خرجردی، از طریق مطالعه و یاداشت­برداری و تجزیه و تحلیل مفصل داستان­هایی که در موضوع و محتوا در بین دو اثر دارای شباهت بوده­اند، موارد اشتراک و افتراق زیادی به دست آمد. در مواردی که داستان­ها از نظر موضوع و محتوا اشتراکی نداشتند، تنها به بررسی طرح و مواردی که رابطه­ای ولو اندک در دو اثر دیده می­شد، پرداخته شد. تفاوت­هایی در دیدگاه­های دو شاعر نسبت به پرداخت قصه­ها و فضای قصه­های دو اثر وجود داشت که مورد بررسی قرار گرفت؛ همچنین وجود شباهت­هایی به شکل کلی از قبیل: نگاه به تأثیر تقدیر در زندگی انسان­ها، تأثیر شاهان در زندگی مردم و نگاه به سلاطین، در دو اثر مورد بررسی قرارگرفت. نگارندگان در این مقاله درصدد پاسخگویی به این سؤال هستند که هفت­پیکر نظامی و هفت­منظر هاتفی از جهت عناصر داستان، تا چه حد با هم افتراق و اشتراک دارند؟ هدف از این مقاله به طور خاص، بررسی عناصرداستان در روزهای چهارشنبه و پنجشنبه در هفت­پیکر و هفت­منظر است که باید گفت قالب روایت­ها قصه هستند و هر دو اثر از قالب قصه در قصه استفاده کردند. البته هر دو شاعرتلاش می­کنند با شیوۀ مستقیم در خلال گفت و­گوهای شخصیت­ها و بیان کُنش­های آنان در شناخت و درک بهتر شخصیت­ها به کمک مخاطب بیایند.
 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Studying the Elements of the story in Nezami’s Haft peykar and kharjardi’s Haft Manzar

نویسندگان [English]

  • Mandana Alimi 1
  • Sara Javid mozafari 2
1 Assistant Professor, Department of Persian Language and Literature, Islamic Azad University, Azadshahr Branch, Iran
2 Instructor of Abadan University of Medical Sciences, Iran
چکیده [English]

This article studies the differences and similarities between Haft peykar and Haft Manzar. Referring to Nezami’s Haft peykar and kharjardi’s Haft Manzar, many commonalities and differences were obtained through studying, taking notes and analyzing the stories that were similar in subject and contents.There were differences in the views of the two poets regarding the payment of the stories and the story space of the two works, which were examined; moreover, we studied the existence of similarities in general, such as looking at the effect of destiny in human life, the effect of kings in people's lives, and looking at kings in two works. The current study aims to figure out in what extent Nezami’s Haft peykar and the kharjardi’s Haft Manzar differ and share in terms of the elements of the story.  In fact, we try specifically to study the elements of the story on Wednesdays and Thursdays in Nezami’s Haft peykar and kharjardi’s Haft Manzar. It should be said that the format of narratives is story and both works used the format of story in story. Besides, both poets try to help the audience in a direct way understand the characters through the dialogues of the characters and their actions.
 
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • story elements
  • Haft Peykar
  • Nezami
  • Haft Manzar
  • Kharjerdi
 اته،هرمان (1356)، تاریخ ادبیات فارسی.ترجمه رضا شفق­زاده. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
 احمدی، بابک (1370)، ساختار وتأویل متن،چاپ اوّل، تهران: مرکز.
اخوّت ، احمد (1371)، دستور زبان داستان،اصفهان: نشر اصفهان.
 برین، لارنس (1390)، تأملی دیگردرباب داستان، ترجمه محسن سلیمانی، چاپ هشتم، تهران: نشر سوره مهر.
 بی­نیاز، فتح الله (1388)، درآمدی برداستان­نویسی و روایت­شناسی، چاپ دوم، تهران: فراز.
 پلووسکی ،آن (1364)، دنیای قصه گویی،ترجمه محمدابراهیم اقلیدی،تهران:سروش.
دلبری­پور، اکبر (1372)، نظامی در ترکیه، مجموعه مقالات کنگره نظامی، به کوشش منصور ثروت،جلد3، تبریز: دانشگاه تبریز.
دهلوی، امیرخسرو (1972)، هشت بهشت، تصحیح جعفر افتخار، مسکو: دانش.
 زرشناس، شهریار (1387جستارهایی در ادبیات داستانی معاصر، تهران: کانون اندیشه جوان.
زرین­کوب، عبدالحسین (1389)، پیرگنجه در جستجوی ناکجاآباد، تهران: سخن.
زنجانی، برات (1380)، هفت پیکر نظامی، تهران، دانشگاه تهران.
صدیقی ،طاهره (1377)، داستان­سرایی در شبه قاره. مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان.
 صفا، ذبیح الله (1356)، تاریخ ادبیات ایران، 7 جلد، تهران: فردوسی.
 گلچین معانی، احمد (1369)، کاروان هند، جلد2، مشهد: آستان قدس رضوی.
 محجوب، محمد جعفر (1357)، هشت بهشت و هفت پیکر، تهران: سعید نو.
 محجوب، محمد جعفر (1381)، ادبیات عامیانه ایران، به کوشش حسن ذوالفقاری، تهران: چشمه.
 مشار، خان بابا (1344-1340)، فهرست کتاب­های چاپی فارسی، جلد6، تهران: مؤلف.
 نفیسی، سعید (1363)، تاریخ نظم و نثر در ایران، جلد3، تهران: فروغی.
میرصادقی، جمال (1376)، راهنمای داستان­نویسی،تهران: سخن.
میرصادقی، جمال (1390)، عناصرداستان، چاپ هفتم، تهران: سخن.
هاتفی خرجردی (1392)، هفت منظر، چاپ سوّم، تهران: چشمه.