تحلیل انگاره های ذهنی و عرفانی مناظره‌ی چینی‌ها و رومی‌ها بر پایه‌ی نظریه‌‌‌ نقش گرای هلیدی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

2 استاد زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

3 دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

چکیده

مقالۀ حاضر بر آن است تا با تحلیل فرایند افعال و نظام گذرایی، نقش اندیشگانی «مری‎کردن چینی‎ها و رومی‎ها» را بر بنیاد نظریۀ نقش‎گرای هلیدی بررسی کند. به بیان دیگر، کشف دنیای تجربی، ذهنی و عینی مولانا در این مناظره با تحلیل و بررسی فرایندهای نقش اندیشگانی صورت می‎گیرد. روش آماری در این مقاله ترکیبی (کیفی کمی) است و نحوۀ اجرای آن توصیفی تحلیلی است. جامعۀ آماری تمام ابیات این مناظره (33 بیت) است و نمونه، شامل همۀ افعال آن (68 فعل در 33 بیت) است. براساس یافته‎ها و نتایج حاصل از این پژوهش به‌نظر می‌رسد نظریۀ نقش‎گرای هلیدی، در خوانش حکایت چینیان و رومیان مناسب است. فرایندهای مادی به‎عنوان یکی از ابزارهای اندیشۀ مولانا برای برقراری رابطۀ ملموس‎تر و عینی‎تر با مخاطب و درنتیجه‎ روشن‎شدن مدارهای عرفانی او هستند؛ بنابراین در این مناظره فرایندهای مادی بیشتر از سایر فرایندها در خدمت دیدگاه عارفانۀ مولانا قرار گرفته‎اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigation of the process of debate conflict between chineses and romans based on Halliday s functional theory

نویسندگان [English]

  • Zahrabatul Baghrian Hakani 1
  • Yahya Talebian 2
  • Gholamreza Mastali Parsa 3
1 Ph.D. of Persian Language and Literature, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran.
2 Professor of Persian Language and Literature, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran.
3 Associate Professor of Persian Language and Literature, Allameh Tabataba’i University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

The present article aims to analyze the ideational function of "to quarrel the Chinese and the Romans" by analyzing the process of verbs and the transitive system based on Halliday's functional theory. In other words, the discovery of the empirical, mental and objective world of Rumi in this debate is done by analyzing and examining the processes of the ideational function. The statistical society is all the verses of this debate (33 verses) and the sample includes all its verbs (68 verbs in 33 vers The findings and results of this research are: It seems that Halliday's functional theory is appropriate in reading the story of the Chinese and the Romans. In this story, material processes are one of the tools of Rumi's thought to establish a more concrete and objective relationship with the audience and, as a result, clarify his mystical circuits. Therefore, in this debate, material processes have been placed at the service of Rumi's mystical vision.

کلیدواژه‌ها [English]

  • debate
  • Molana
  • the anecdote of the Chinese and Romans painters' Debate
  • Halliday
  • Functional linguistics
  • process of verbs

مراجع

امیرخانلو، معصومه (1394)، «سبک‎شناسی غزلیات حافظ بر اساس فعل، رویکرد نقش‎گرا»، ادب فارسی، سال پنجم، شمارۀ 2: 169-186.
زرین‎کوب، عبدالحسین (1378)، بحر در کوزه، چاپ هشتم، تهران: علم.
زمانی، کریم (1393)، شرح جامع مثنوی معنوی، دفتر اول، چاپ چهل و چهارم، تهران: اطلاعات.
سلطانی، سیدعلی‎اصغر (1384)، قدرت، گفتمان و زبان؛ ساز و کارهای جریان قدرت در جمهوری اسلامی، چاپ دوم، تهران: نی.
شریفی، آزاده (1397)، سبک‎شناسی کاربردی، تهران: فاطمی.
فضایلی، سیده‎مریم و شیما ابراهیمی (1393)، «تحلیل سبک‎شناختی داستان هفت‎خوان رستم شاهنامه در چارچوب دستور نقش‎گرای نظام‎مند هلیدی»، فصلنامه مطالعات زبان و گویش‎های غرب ایران، سال اول، شمارۀ 4: 119-142.
قمرزاده، میترا و مرضیه صناعتی (1396)، «بررسی گروه اسمی مفعولی در زبان فارسی از منظر دستور نقش‎گرای هلیدی»، پژوهش زبان‎شناسی تطبیقی، سال هفتم، شمارۀ 13: 127- 147.
کتابی، احمد (1385)، «مری‎کردن رومیان و چینیان در علم نقاشی و صورت‎گری، مقا‎یسۀ روایت مولوی با روایات غزالی، نظامی، انوری و داعی حسنی»، آینۀ‎ میراث، دورۀ جدید، سال پنجم، شمارۀ 1 و 2: 258- 271.
مشهور، پروین‎دخت و محمد فقیری (1394)، «بررسی انواع فرایندهای فرانقش اندیشگانی در غزلیات سعدی با رویکرد شناختی»، پژوهش‌نامۀ ادب غنایی، دورۀ 13، شمارۀ 25: 153-168.
مصطفوی، پونه و مرضیه صناعتی (1395)، «بررسی سبکی یک داستان کوتاه معاصر از منظر نقش‎گرای هلیدی»، مجلۀ زبان و زبان‎شناسی، 131-156.
منشی‎زاده، مجتبی و لیلا الهیان (1394)، «بررسی سبک‎شناختی فعل در گلستان متأثر از حوزۀ‎ تعلیمی آن با رویکرد نقش‌گرای نظام‎مند»، دوماهنامه جستارهای زبانی، دورۀ 6، شمارۀ 6: 259-279.
مهاجر، مهران و محمد نبوی (1376)، به سوی زبان‎شناسی شعر، تهران: مرکز.
مولوی، جلال‎الدین محمد (1395)، مثنوی معنوی، براساس نسخۀ رینولد نیکلسون، تهران: آتون کتاب.
میرهاشمی، سیدمرتضی (1392)، داستان‎ها و پیام‎ها در مثنوی به ضمیمۀ صد حکایت منظوم، تهران: علم.
نخعی، مریم (1396)، «سبک‎شناسی گلستان براساس فعل برمبنای دستور نقش‎گرای نظام‎مند»، مجلۀپژوهش‎های نقد ادبی و سبک‎شناسی، دورۀ 8، شمارۀ 30: 195-215.
وزین پور، نادر (1365)، آفتاب معنوی چهل داستان از مثنوی جلال الدین محمد مولوی، تهران: امیرکبیر.
پژوهشنامه متون ادبی دورۀ عراقی
دوره 4، شماره 2
تیر 1402
صفحه 1-12

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار