گفتمان، حقیقت و قدرت در باب اول مرزبان‌نامه بر بنیاد رویکرد میشل فوکو

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

عضوهیات علمی دانشگاه کردستان

10.22126/ltip.2024.10358.1240

چکیده

در باب اول مرزبان‌نامه گفتمانی تنش‌زا میان ملکزاده و دستور با هدف کشف حقیقت و به پشتوانۀ نوعی قدرت با ماهیت متفاوت صورت می‌گیرد. هر یک از آن دو، در صدد است که با فشار بر دیگری او را از میدان به درکند و با تحت تأثیر قراردادن ملک، جایگاه خود را تثبیت‌کند. دستور از موضع قدرت سیاسی، با بیانی صریح وسوفسطایی‌وار، با بهره‌بردن از سخنوری و معطوف به قدرت، وارد گفتمان شده، به دفاع از وضع موجود می‌پردازد. ملکزاده، با اتکا به پشتیبانی یک طبقۀ اجتماعی خاص با زبانی کنایی و بهره‌گیری از تمثیل، مشکلات و تنگناهای موجود را که سبب بحران در جامعه شده، مطرح می‌کند و سعی در برانگیزاندن ملک نسبت به تغییر آن‌ها دارد. در نتیجه دو گفتمان در این باب شکل‌می‌گیرد که هر یک سویه‌ای از حقیقت و قدرت را در خود بازتاب‌می‌دهند. به این دلیل با بهره‌بردن از رویکرد میشل فوکو که در آثار مختلف خود پیوندی محکم و منسجم بین گفتمان، حقیقت و قدرت برقرار ساخته، این باب تحلیل شده است. سبک‌ سخن‌پردازی، نوع استدلال و موضع گفتمانی هر یک از طرفین به گونه‌ای است که مخاطب را تحت تأثیر قرارداده، عواطف او را برمی‌انگیزاند و نظر او را نسبت به موضع آن‌ها جلب‌می‌کند. استراتژی ملکزاده در شیوۀ سخن‌گفتن و موضع گفتمانی او سبب می‌شود که مخاطب نسبت به او متمایل شود و او را در سویۀ حقیقت و در نتیجه صاحب قدرت حقیقی ببیند.
کلیدواژه‌ها: گفتمان، حقیقت، قدرت، اثر تمثیلی و مرزبان‌نامه.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Discourse, Reality, Potency in First Chapter of Marzbannameh in Michel Foucault,,s Roof Approach

چکیده [English]

There is a stressful discourse in chapter of Marzbannameh, between Prince and Minister for finding the reality based on kind of potency with different shape. Each of those wants to dislodge another one to stabilize with influence the Prince. The minister speaks on political forces clear express and like Sophist. It has been Spoken with partaking of oratorical and focused on potency. Defend of such situation. Prince conveying the shortages according to special social class supprting. Allegory that cause crisis in socity. It is trying to provoke the prince to change them. As a result it is formed to reflect to discourse in this chapter which has one side of reality and potency. As detect of Michel Foucault,s approach which has the link between discourse, reality and potency frivolous of speaking, kind of reasoning, place of discourse of each side is such influence the contact and it is provoked them. Prince stategy in speaking and position of discourse is caused the addresser would like him to join and see the reality. As the result seeing the owner of potency.

کلیدواژه‌ها [English]

  • discourse
  • reality
  • potency
  • allegory
  • effectm and Marzbannameh